Sanātana Dharma is niet slechts een religie—het is een levende filosofie, een kosmische orde, en een tijdloze manier van zijn. Vaak aangeduid als de oorspronkelijke naam voor wat tegenwoordig "het hindoeïsme" wordt genoemd, is Sanātana Dharma niet gebonden aan dogma’s, rituelen of instituties. Het is een universeel pad, geworteld in de eeuwige wetten van de natuur, de geest en het Zelf.
De term “Sanātana” betekent eeuwig, tijdloos, of dat wat geen begin of einde heeft.
“Dharma” verwijst naar waarheid, kosmische orde, natuurlijke wet, of dat wat het leven ondersteunt en in stand houdt.
Samen betekent Sanātana Dharma: “het eeuwige pad van waarheid en rechtschapenheid”—een weg die niet alleen oud is, maar ook blijvend actueel.
🌿 Geen religie, maar een manier van leven
In tegenstelling tot veel geloofssystemen heeft Sanātana Dharma geen enkele stichter, geen centrale tekst en geen starre dogma’s. Het is gebaseerd op ervaringsgerichte kennis, innerlijk inzicht en een levende verbinding met het universum.
De leer is geworteld in:
- De Veda’s – de oudste spirituele geschriften ter wereld
- De Upanishads – filosofische dialogen over de aard van werkelijkheid
- De Bhagavad Gītā – een gids voor onbaatzuchtige actie en toewijding
- De Itihasa’s (zoals de Mahabharata en Ramayana) – epische verhalen over dharma in actie
- Smriti en Shastra – ethische, wetenschappelijke en spirituele teksten voor het dagelijks leven
In plaats van dogma benadrukt Sanātana Dharma sādhanā (spirituele oefening), viveka (onderscheidingsvermogen), en ātmā-jñāna (zelfkennis) als wegen naar bevrijding.
🕉️ Kernprincipes van Sanātana Dharma
1. Dharma – Leven in Harmonie met de Waarheid
Dharma is het principe van rechtvaardigheid, plicht en kosmisch evenwicht. Het wordt niet van buitenaf opgelegd, maar van binnenuit ontdekt, op basis van je natuur (svabhāva) en je rol (svadharma).
Dharma is dynamisch—geen vaste norm, maar afgestemd op plaats, tijd en persoonlijke groei.
2. Karma – De Wet van Oorzaak en Gevolg
Elke handeling, gedachte en intentie creëert een energetisch effect. Karma is de subtiele wet van morele causaliteit die onze ervaringen vormt.
Sanātana Dharma leert dat we geen slachtoffers zijn van ons lot, maar medescheppers van onze werkelijkheid door bewust leven.
3. Wedergeboorte (Saṃsāra) en Bevrijding (Moksha)
De ziel (ātman) doorloopt vele levenscycli in de kringloop van geboorte en dood (saṃsāra), gestuurd door karma. Het uiteindelijke doel is moksha—vrijheid van onwetendheid, ego en gehechtheid.
Deze bevrijding is geen ontsnapping, maar een hereniging met het Zelf en de goddelijke bron van al wat is.
4. Eenheid in Verscheidenheid (Ekam Sat Viprāh Bahudhā Vadanti)
"De waarheid is één, maar wijzen geven haar vele namen."
Sanātana Dharma omarmt pluralisme—het inzicht dat alle oprechte spirituele paden leiden naar dezelfde kernwaarheid.
Deze openheid heeft Sanātana Dharma in staat gesteld om zich te blijven ontwikkelen, zonder haar spirituele essentie te verliezen.
🔥 De Vier Levensdoelen (Purushartha’s)
Sanātana Dharma erkent dat het menselijk leven veelzijdig is. Het moedigt balans aan via vier fundamentele levensdoelen:
- Dharma – Rechtschapen leven
- Artha – Materiële voorspoed en stabiliteit
- Kāma – Vreugde, genot en emotionele vervulling
- Moksha – Bevrijding en spirituele realisatie
Deze doelen zijn niet tegenstrijdig, maar aanvullend. Met wijsheid nagestreefd, leiden ze tot een volledig en harmonieus leven.
🌺 Verschillende Wegen naar het Goddelijke (Marga’s)
Er is niet één enkele weg naar bevrijding. Sanātana Dharma erkent meerdere yoga’s (spirituele paden), elk passend bij een ander karakter:
- Jnana Yoga – het pad van wijsheid en zelfonderzoek
- Bhakti Yoga – het pad van liefde en toewijding
- Karma Yoga – het pad van onbaatzuchtige dienstbaarheid
- Raja Yoga – het pad van meditatie en zelfbeheersing
- Tantra & Mantra – esoterische paden voor het wekken van energie en bewustzijn
Deze paden zijn niet exclusief. Velen combineren elementen van meerdere paden, afhankelijk van hun levensfase en innerlijke roeping.
🧘 Sanātana Dharma in de Moderne Tijd
Hoewel eeuwenoud, is Sanātana Dharma niet verouderd. Zijn principes zijn tijdloos—nu net zo relevant als duizenden jaren geleden.
In een wereld vol verdeeldheid, overprikkeling en vervreemding herinnert Sanātana Dharma ons aan:
- De heiligheid van al het leven
- De onderlinge verbondenheid van natuur, lichaam, geest en ziel
- De kracht van innerlijke transformatie boven uiterlijke prestatie
- Leven in afstemming met het ritme van het universum
Sanātana Dharma draait niet om geloven, maar om zijn. Niet om regels volgen, maar om realisatie. Het nodigt uit tot leven met bewustzijn, eerbied en verantwoordelijkheid.
🌞 Tot Slot: Het Eeuwige Pad Leeft in Jou
“Sanātana Dharma is niet iets dat je toetreedt—
het is iets dat je herinnert.”
Het is de trilling van waarheid in je hart,
het licht achter je ogen,
de stilte tussen je gedachten.
Het is de eeuwige vlam van bewustzijn,
die je naar huis leidt,
naar wie je altijd al was.