In de wereld van ademwerk ligt de nadruk vaak op diepe, diafragmatische ademhaling — en dat is begrijpelijk. Het kalmeert het zenuwstelsel, verbetert de zuurstofuitwisseling en brengt ons terug naar het huidige moment. Maar er bestaat ook een andere ademstijl die vaak ongemerkt blijft, maar een grote invloed heeft op hoe we ons voelen, denken en bewegen: claviculaire ademhaling.
Ook wel bekend als bovenborstademhaling, is claviculaire ademhaling een subtiel patroon dat zich vaak onbewust ontwikkelt, vooral in periodes van hoge stress of trauma. Hoewel het geen ideale langdurige ademstijl is, kan inzicht in deze ademhaling veel onthullen over iemands emotionele en fysieke toestand — en de eerste stap zijn naar heling en integratie.
🌬️ Wat is Claviculaire Ademhaling?
Claviculaire ademhaling is een oppervlakkige ademhaling die zich afspeelt in de bovenste borstkas, waarbij lucht slechts het bovenste deel van de longen bereikt. Kenmerken van deze ademhaling zijn:
- De schouders en sleutelbeenderen (claviculae) bewegen licht omhoog
- De adem is kort, snel en hoog in de borst
- Weinig tot geen beweging in de buik tijdens de inademing
- Vaak gepaard met spanning in nek, schouders en kaak
Bij deze ademhaling worden hulpademhalingsspieren (zoals de scalenes en de sternocleidomastoïdeus) gebruikt in plaats van het middenrif, dat bedoeld is voor volledige, efficiënte ademhaling.
🚨 Wat Veroorzaakt Claviculaire Ademhaling?
Claviculaire ademhaling ontstaat vaak door:
- Chronische stress en angst
- Houdingsproblemen, zoals een voorovergebogen hoofd of ingezakte schouders
- Trauma of emotionele onderdrukking, vooral wanneer het lichaam zich in een “vecht-of-vlucht”-toestand bevindt
- Langdurig zittend werk of beperkte beweging
- Slechte ademgewoonten, astma of luchtwegaandoeningen
Na verloop van tijd kan dit adempatroon een gewoonte worden, zelfs wanneer de oorspronkelijke stressfactor verdwenen is.
😮💨 Hoe Claviculaire Ademhaling het Lichaam Beïnvloedt
Hoewel claviculaire ademhaling op korte termijn (zoals bij inspanning of paniek) natuurlijk is, kan langdurig gebruik ervan het lichaam en het zenuwstelsel uit balans brengen.
Veelvoorkomende effecten zijn:
- Spanning in nek en schouders
- Toegenomen angst en onrust
- Minder efficiënte zuurstofopname (doordat alleen het bovenste deel van de longen wordt gebruikt)
- Hoofdpijn of vermoeidheid
- Gevoel van ontkoppeling van het lichaam
- Activering van het sympathische zenuwstelsel (vecht-of-vluchtreactie)
Het wordt een vicieuze cirkel: oppervlakkige ademhaling veroorzaakt spanning → spanning beperkt de adem → ademhaling wordt nog oppervlakkiger.
🧠 De Emotionele Connectie
De adem weerspiegelt onze innerlijke toestand. Oppervlakkige, bovenborstademhaling wordt vaak geassocieerd met onverwerkte emoties, rouw of onderdrukte expressie. Het kan een onbewuste manier zijn om “alles onder controle te houden”, waarbij de buik (en symbolisch: het voelen) niet mag bewegen.
Door claviculaire ademhaling bewust waar te nemen, openen we een deur naar emotionele aanwezigheid en lichamelijke heling.
🧘 Hoe Over te Schakelen van Claviculaire naar Diafragmatische Ademhaling
1. Breng aandacht naar je ademhaling
Merk op waar je adem zit — borst, ribben, of buik. Probeer niets te veranderen, observeer alleen.
2. Ga op je rug liggen
Leg één hand op je borst en één op je buik. Observeer welke hand omhoog komt bij de inademing.
3. Adem langzaam in door je neus
Stuur de adem naar je buik en laat die zachtjes omhoog komen. Vermijd beweging in de borst of schouders.
4. Adem langzaam uit via je neus of getuite lippen
Laat je buik natuurlijk weer zakken. Probeer je uitademing iets langer te maken dan je inademing.
5. Herhaal dit enkele minuten
Deze oefening helpt je lichaam te hertrainen naar een natuurlijker, rustgevend ademritme.
🌀 Wanneer is Claviculaire Ademhaling Wel Nuttig?
Opmerkelijk genoeg is claviculaire ademhaling niet altijd negatief. Ze kan nuttig zijn:
- Bij een plotselinge toename van zuurstofbehoefte (bijv. bij intensieve inspanning)
- Tijdens fysieke krachtinspanningen met het bovenlichaam
- Bewust toegepast in ademwerk om specifieke emotionele toestanden of lichaamsdelen te activeren
Het sleutelwoord is: bewust en tijdelijk, niet automatisch en chronisch.
🌟 Conclusie: Een Adem die het Waard is om op te Letten
Claviculaire ademhaling blijft vaak onopgemerkt. Ze is subtiel — maar vertelt een krachtig verhaal. Een verhaal over hoe we omgaan met spanning, hoe we emoties dragen en hoe we onszelf proberen te beschermen — soms ten koste van vitaliteit en rust.
Door bewust te worden van deze ademhaling beginnen we de reis terug naar heelheid, belichaming en gemak. Elke ademhaling is een keuze — en elke keuze kan helend zijn.