Wanneer we denken aan gewrichtsgezondheid, richten we ons vaak op het rekken van spieren of het versterken van omliggende structuren. Maar wat er binnenin het gewricht gebeurt is minstens zo belangrijk. Maak kennis met het concept “joint play” – de kleine, subtiele bewegingen die plaatsvinden tussen de gewrichtsoppervlakken en essentieel zijn voor gezonde, pijnvrije beweging.
In de massagetherapie en manuele therapie kunnen technieken die ruimte creëren binnen gewrichten – zoals distraction, glide, spin en mobilisatie – de gewrichtsfunctie aanzienlijk verbeteren. Deze methoden vergroten niet alleen de bewegingsvrijheid (ROM), maar stimuleren ook de doorbloeding, verminderen pijn en ondersteunen het herstel.
🔍 Wat is Joint Play?
Joint play verwijst naar de natuurlijke, passieve bewegingen die plaatsvinden tussen botten binnen een gewricht. Deze bewegingen:
- Zijn niet bewust aan te sturen
- Zijn essentieel voor volledige en pijnvrije actieve beweging
- Kunnen beperkt raken door blessure, immobiliteit of ontsteking
Voorbeelden van joint play-bewegingen zijn:
- Distraction (zachtjes de botten uit elkaar trekken)
- Glide (een bot glijdt over het andere)
- Spin (rotatie van een bot rond zijn as)
- Compressie (lichte benadering van gewrichtsoppervlakken)
⚙️ Belangrijke Joint Play-Technieken
1. Distraction (tractie)
- Creëert ruimte tussen de gewrichtsoppervlakken.
- Vermindert druk op kraakbeen en zenuwuiteinden.
- Verbetert gewrichtsvochtcirculatie en hydratie.
2. Glide (glijden)
- Eén bot glijdt over een ander in een specifieke richting (voorwaarts, achterwaarts, zijwaarts).
- Verbetert de mobiliteit van het gewricht en helpt bij kleine correcties in positie.
3. Spin (rotatie)
- Zuivere rotatie van een bot rond zijn as (bijv. de radius bij onderarmrotatie).
- Belangrijk voor rotatiegewrichten zoals schouder, heup en nekwervels.
4. Mobilisatie
- Ritmische, herhaalde bewegingen binnen het natuurlijke gewrichtsspel.
- Wordt geclassificeerd in gradaties (I–IV):
- Graad I–II: pijnvermindering
- Graad III–IV: vergroten van de bewegingsvrijheid
- Graad I–II: pijnvermindering
🧠 Waarom Joint Play Belangrijk is in Therapie
✅ 1. Verhoogt Bewegingsvrijheid (ROM)
Wanneer joint play beperkt is (door kapselverkorting, littekenweefsel of ontsteking), kan volledige beweging niet worden bereikt. Herstel van gewrichtsruimte leidt tot:
- Meer bewegingsvrijheid
- Minder weerstand
- Betere samenwerking met spieren en fascia
✅ 2. Stimuleert Doorbloeding en Lymfedrainage
Ruimte creëren in een gewricht:
- Verlaagt druk op bloedvaten
- Bevordert circulatie van synoviaal vocht
- Ondersteunt afvoer van afvalstoffen en toevoer van voedingsstoffen
Zeker nuttig bij artrose of zwelling na blessure.
✅ 3. Vermindert Pijn
Mobilisatie van gewrichten kan:
- De vicieuze cirkel van pijn-spierspanning doorbreken
- Druk binnen het gewricht verlagen
- Zenuwuiteinden desensibiliseren
Een zachte maar krachtige aanpak voor cliënten die geen diepe druk verdragen.
🧘 Wanneer en Hoe Gebruik Je Joint Play-Technieken
Joint play is vooral nuttig bij:
- Stijve of hypomobiele gewrichten (bijv. frozen shoulder, knie na operatie)
- Herstel van verstuikingen of overbelastingsklachten
- Oudere cliënten met degeneratieve gewrichtsklachten
- Sporters die meer mobiliteit en controle wensen
Massagetherapeuten, osteopaten, chiropractors en fysiotherapeuten passen deze technieken toe als onderdeel van een bredere behandelstrategie. Voor massagetherapeuten zijn zachte tractie, ritmisch wiegen of begeleide beweging goede manieren om joint play toe te passen binnen hun beroepsgrenzen.
🔐 Belangrijke Aandachtspunten
- Respecteer de gewrichtsstructuur – vermijd te veel druk of beweging voorbij de eindstand.
- Contra-indicaties: acute ontsteking, fracturen, instabiliteit of recente operaties.
- Communiceer met de cliënt en observeer hun reactie tijdens mobilisaties.
🔚 Conclusie
Joint play is een essentieel maar vaak over het hoofd gezien onderdeel van beweging en herstel. Door ruimte te creëren binnen gewrichten via distraction, glide, spin en mobilisatie kunnen therapeuten de mobiliteit verbeteren, pijn verminderen en de circulatie stimuleren.
Of je nu een stijf gewricht losmaakt of een gespannen kapsel ontspant – de kleinste bewegingen van binnenuit maken vaak het grootste verschil.