Oestrogeen & Serotonine: Hoe Hormonen Je Stemming Beïnvloeden

Serotonine (ook wel 5-HT genoemd) staat bekend als de “feel-good” neurotransmitter — en dat is niet zonder reden. Het speelt een belangrijke rol in stemming, emotionele stabiliteit, slaap, eetlust en zelfs pijnverwerking. Wat veel mensen echter niet weten, is hoeveel invloed oestrogeen heeft op dit systeem — vooral bij vrouwen.

 

De afbeelding toont de vier belangrijkste manieren waarop oestrogeen het serotoninesysteem beïnvloedt. Dit helpt verklaren waarom schommelingen in oestrogeen — zoals tijdens de PMS, zwangerschap, menopauze of het gebruik van anticonceptie — zo’n grote impact kunnen hebben op je stemming en welzijn.

 

Laten we elk effect kort toelichten.

1. 💡 Oestrogeen Stimuleert de Aanmaak van Serotonine

Oestrogeen helpt bij het aanmaken van serotonine door:

• De omzetting van tryptofaan naar 5-HTP te activeren, de directe voorloper van serotonine
  
• De activiteit van enzymen zoals TPH1 en TPH2 te versterken
  
• De beschikbaarheid van vitamine B6, ijzer, en andere cofactoren te ondersteunen
  
  

🧠 Effect: Meer enzymactiviteit en grondstoffen betekent meer serotonineproductie in de hersenen.

 

2. 🛡️ Oestrogeen Voorkomt Omleiding van Tryptofaan

Bij stress of ontsteking wordt tryptofaan soms omgeleid naar het kynureninepad en afgebroken tot stoffen zoals kynurenine of quinolinezuur, die schadelijk kunnen zijn voor de hersenen.

Oestrogeen remt deze omleiding door:

• Ontstekingsfactoren zoals IFNG, TNF en IL-6 te onderdrukken
  
• De serotonineproductie te beschermen in tijden van stress of oxidatieve schade
  
  

🧠 Effect: Oestrogeen helpt ervoor zorgen dat tryptofaan wordt gebruikt om serotonine te maken, en niet omgezet wordt in potentieel giftige stoffen.

 

3. 🎯 Oestrogeen Reguleert Serotonine Receptoren

Zelfs met voldoende serotonine is het belangrijk dat het goed aankomt bij de receptoren in de hersenen. Oestrogeen:

• Verbetert de gevoeligheid en beschikbaarheid van serotonine-receptoren, zoals HTR1A en HTR2A
• Beïnvloedt de SERT-transporter (SLC6A4) die bepaalt hoe lang serotonine in de synaps blijft
  
  

🧠 Effect: Serotonine werkt beter en efficiënter door verbeterde receptorfunctie.

 

4. 🧹 Oestrogeen Remt MAOA: Langzamere Afbraak van Serotonine

Na zijn werking wordt serotonine afgebroken door het enzym MAOA (monoamine oxidase A) tot 5-HIAA.

Oestrogeen remt MAOA, waardoor:

• Serotonine langzamer wordt afgebroken
  
• Het langer actief blijft in de hersenen
  
  

🧠 Effect: Oestrogeen verlengt de werking van serotonine, wat helpt bij het behouden van een stabiele stemming.

 

🧬 Groter Plaatje: Waarom Oestrogeen Zo'n Impact Heeft op Je Stemming

Omdat oestrogeen zo op verschillende niveaus invloed heeft op het serotoninesysteem, hebben hormonale schommelingen vaak een grote impact op emoties. Dit helpt verklaren waarom:

• Veel vrouwen humeurwisselingen ervaren rond de menstruatie (PMS)
  
• Er stemmingsklachten ontstaan bij de overgang of menopauze
  
• Het starten of stoppen met anticonceptie je stemming beïnvloedt
  
• Zwangerschap en de periode daarna emotioneel zwaar kunnen zijn
  
  

Het is niet “maar hormonen” — het is biochemie, en serotonine speelt daarin een sleutelrol.

 

🌱 Hoe Je Serotonine Natuurlijk Kunt Ondersteunen

Zelfs als oestrogeenspiegels schommelen, kun je je serotoninesysteem versterken met:

• Tryptofaanrijke voeding: kalkoen, eieren, haver, bananen, zaden
  
• Vitamine B6, magnesium en ijzer
  
• Omega 3-vetzuren: verminderen ontsteking en ondersteunen hersenfunctie
  
• Sint-Janskruid (let op: interacties met medicatie!)
  
• Daglicht: stimuleert aanmaak van serotonine én melatonine
  
• Beweging: verhoogt serotonine en verbetert receptorgevoeligheid
  
  

✅ Samenvatting: Oestrogeen en Serotonine Werken Samen