Waarom kunnen sommige mensen extreem pittige curry's eten zonder te zweten, terwijl anderen al tranen krijgen van milde sambal? Het antwoord ligt deels in een uniek gen: TRPV1 – een hitte- en pijnsensor die niet alleen je tolerantie voor pittig eten bepaalt, maar ook invloed heeft op belangrijke neurotransmitters zoals glutamaat en GABA die je stress, pijnbeleving en stemming reguleren.
Van culturele voeding tot evolutionaire aanpassing, en van sensorische prikkels tot darm-hersencommunicatie: het TRPV1-gen biedt een fascinerend inkijkje in hoe wij proeven, voelen en reageren.
🔥 Wat is TRPV1?
Het TRPV1-gen codeert voor de transient receptor potential vanilloid 1-receptor – een eiwit dat warmte en pijn detecteert, vooral op sensorische zenuwen in de huid, tong, darmen, hersenen en het ruggenmerg.
TRPV1 wordt geactiveerd door:
- Hoge temperaturen (boven ~43°C)
- Capsaïcine – het brandende bestanddeel van chilipepers
- Zure omgevingen (lage pH)
- Mosterd- en wasabi-achtige stoffen
Wanneer TRPV1 geactiveerd wordt, stuurt het een brandend of pijnlijk signaal naar de hersenen. Bij herhaalde blootstelling raakt deze receptor gedesensitiseerd, waardoor mensen meer pittigheid kunnen verdragen.
🌶️ TRPV1 en Culturele Verschillen in Pittigheid
Gebieden met hoge tolerantie:
- India, Thailand, Mexico, Ethiopië
- Dagelijks gebruik van chilipepers in de keuken
- Langdurige blootstelling = desensitisatie van TRPV1 → hogere pijndrempel
Gebieden met lage tolerantie:
- Scandinavië, Japan (hoofdeilanden), Noord-Europa
- Minder pittig voedsel, meer focus op subtiele smaken
- Minder prikkeling van TRPV1 = lagere tolerantie
In warme klimaten gebruikten culturen vaker specerijen met antimicrobiële werking. Dat leidde mogelijk tot genetische en culturele selectie van mensen met hogere tolerantie voor pittig eten.
🧬 TRPV1-genvarianten (SNP’s)
Sommige mensen zijn genetisch gevoeliger voor capsaïcine of temperatuur. Bekende genetische variaties zijn:
- rs8065080 (Ile585Val) – Verandert gevoeligheid voor hitte en chili
- rs222747 – Beïnvloedt pijngevoeligheid en zenuwgeleiding
- rs224534 – Betrokken bij ontstekingsreacties
Deze SNP’s kunnen effect hebben op:
- Tolerantie voor pittig eten
- Chronische pijngevoeligheid
- Darmgevoeligheid
- Stress- en angstreacties
🧠 TRPV1, Glutamaat en GABA: De Neurotransmitterkoppeling
TRPV1 werkt niet alleen – het interageert met belangrijke neurotransmitters, vooral glutamaat (stimulerend) en GABA (remmend).
🔺 TRPV1 en Glutamaat
- Activatie van TRPV1 verhoogt de afgifte van glutamaat
- Glutamaat zorgt voor alertheid, leren, maar ook voor pijnversterking
- Overactiviteit van TRPV1 → te veel glutamaat → neurale overprikkeling, angst of chronische pijn
- Dit mechanisme speelt ook een rol bij migraine, prikkelbare darm en fibromyalgie
🔻 TRPV1 en GABA
- GABA is de belangrijkste remmende neurotransmitter in de hersenen
- TRPV1-activatie kan de GABA-activiteit verlagen
- Een lage GABA/glutamaat-balans leidt tot verhoogde gevoeligheid, slaapproblemen, stress en darmklachten
🔄 TRPV1 versterkt als het ware de “volumeknop” van glutamaat en dempt GABA – tenzij dit in balans wordt gehouden.
🧬 TRPV1 in de Darm en Microbioom
TRPV1 komt ook voor in de darmwand, waar het helpt bij:
- Beweging van de darmen (motiliteit)
- Pijnwaarneming (viscerale overgevoeligheid)
- Ontstekingsremming of -activatie
- Interactie met darmbacteriën
Bij darmproblemen zoals PDS of ontstekingsziekten wordt vaak een verhoogde TRPV1-expressie gezien, wat samenhangt met overgevoeligheid en glutamaatdominantie.
🧪 TRPV1 in Gezondheid en Aandoeningen
✅ Zo Ondersteun Je TRPV1 op een Gezonde Manier
🌿 Tot Slot
Het TRPV1-gen is veel meer dan een chili-sensor – het is een neurologische poortwachter die bepaalt hoe jij warmte, pijn, stress en voedsel ervaart. Via zijn interactie met glutamaat en GABA beïnvloedt het direct je pijngevoeligheid, darmgezondheid, stemming en tolerantie voor prikkels.
Of je nu dol bent op sambal of juist pittigheid vermijdt, jouw TRPV1-activiteit beïnvloedt veel meer dan smaak – het vormt je gevoeligheid voor de wereld om je heen.