Glutathionsynthese en de Genen die het Aansturen

Glutathion wordt vaak de “moeder van alle antioxidanten” genoemd—en dat is niet voor niets. Het speelt een centrale rol bij ontgifting, immuunafweer, energiestofwisseling en bescherming tegen oxidatieve stress. Hoewel je glutathion kunt aanvullen via voeding of supplementen, maakt je lichaam het ook zelf aan via een nauwkeurig gereguleerd proces: glutathionsynthese.

Dat proces is afhankelijk van specifieke aminozuren, cofactoren én genen. In dit artikel ontdek je hoe glutathion wordt aangemaakt, welke genen een rol spelen (waaronder het vaak vergeten CTH-gen) en hoe je je lichaam kunt ondersteunen om deze krachtige stof optimaal aan te maken.

Wat is Glutathion?

Glutathion is een tripeptide, opgebouwd uit drie aminozuren:

  • Glutamaat
  • Cysteïne
  • Glycine

Het komt voor in twee vormen:

  • Gereduceerd glutathion (GSH) – de actieve, beschermende vorm
  • Geoxideerd glutathion (GSSG) – de “gebruikte” vorm, die gerecycled kan worden

GSH neutraliseert vrije radicalen, ondersteunt leverontgifting en helpt andere antioxidanten (zoals vitamine C en E) te regenereren.

Hoe Wordt Glutathion Gesynthetiseerd?

De aanmaak van glutathion verloopt in twee enzymatische stappen binnen de cel:

  1. Stap 1: Glutamaat + Cysteïne → γ-Glutamylcysteïne
    • Enzym: Glutamaat-cysteïne ligase (GCL)
    • Betrokken genen:
      • GCLC (catalytische subeenheid)
      • GCLM (modulerende subeenheid)
    • Dit is de snelheidsbeperkende stap in de glutathionsynthese.

  2. Stap 2: γ-Glutamylcysteïne + Glycine → Glutathion (GSH)
    • Enzym: Glutathionsynthetase (GSS)
    • Voegt glycine toe om de glutathionmolecuul compleet te maken.

Maar let op: cysteïne is vaak het beperkende aminozuur in dit proces. Hier komt het CTH-gen in beeld.

🧬 De Rol van het CTH-gen

Het CTH-gen codeert voor het enzym cystathionine gamma-lyase, dat cystathionine omzet in cysteïne via de transsulfuratiecyclus. Deze cyclus is een brug tussen de methioninecyclus en glutathionsynthese.

Als dit enzym niet efficiënt werkt—door genetische variaties of tekorten aan vitamine B6—kan het lichaam moeite hebben om voldoende cysteïne aan te maken, zeker bij stress of toxische belasting. Zonder cysteïne komt de glutathionproductie in het gedrang.

🧬 Belangrijke Genen in de Glutathionsynthese

Waarom Is Glutathion Zo Belangrijk?

Glutathion ondersteunt vrijwel elk systeem in het lichaam:

  • ✅ Neutraliseert vrije radicalen
  • ✅ Ontgift zware metalen en chemicaliën
  • ✅ Regeneratie van andere antioxidanten (zoals vitamine C en E)
  • ✅ Ondersteunt het immuunsysteem
  • ✅ Beschermt mitochondriën en bevordert energieproductie
  • ✅ Vermindert ontstekingen en celschade

Wat Put Glutathion Uit?

  • Chronische stress (mentaal of fysiek)
  • Infecties en ontstekingen
  • Toxines (luchtvervuiling, pesticiden, medicijnen)
  • Alcohol, roken, slechte voeding
  • Tekorten aan nutriënten (B6, B12, folaat, selenium)
  • Veroudering
  • Genetische variaties in GCLC, CTH, GST, enz.

Hoe Ondersteun Je de Glutathionsynthese?

🔹 Voorzie het lichaam van bouwstenen:

  • Cysteïne – via eiwitten, eieren, whey, of supplementen zoals NAC
  • Glutamaat – in bottenbouillon, gefermenteerde voeding
  • Glycine – uit collageen, gelatine, of bouillon

🔹 Essentiële cofactoren:

  • Vitamine B6 – cruciaal voor het CTH-enzym
  • Vitamine B12 & folaat – ondersteunen methylering en zwavelstofwisseling
  • Selenium – activeert glutathionperoxidase
  • Magnesium & zink – ondersteunen enzymwerking

🔹 Leefstijl die bijdraagt:

  • Beperk blootstelling aan toxines (zoals plastic, parfum, schoonmaakmiddelen)

  • Zorg voor voldoende rust, slaap en herstel
  • Verminder stress en ondersteun de leverfunctie
  • Beweeg regelmatig, maar met mate
  • Supplementeer indien nodig (bijv. met NAC of liposomale glutathion)

Genetica en Testen

Als je vermoedt dat je een verminderde glutathionproductie hebt, kunnen genetische testen helpen. Variaties in GCLC, GCLM, GSS, CTH of GST kunnen inzicht geven in je detoxcapaciteit en gevoeligheid voor oxidatieve stress. Op basis hiervan kun je gerichte keuzes maken in voeding, suppletie en leefstijl.

Conclusie

Glutathionsynthese is een van de belangrijkste beschermingsmechanismen van je lichaam—een interne antioxidantfabriek die je helpt om te ontgiften, herstellen en gezond ouder te worden. En het begint allemaal bij een reeks goed gecoördineerde processen en genen—waaronder het CTH-gen, dat zorgt voor de aanvoer van cysteïne.

Door je lichaam te ondersteunen met de juiste bouwstenen, voedingsstoffen en leefstijl, help je je cellen om optimaal te functioneren en beter bestand te zijn tegen stress van binnen en buitenaf.

«   »